Na przestrzeni lat w Europa-Mieście z powodzeniem opracowano i zrealizowano wiele wspólnych projektów. Niektóre z nich są już tak oczywiste, że nie można sobie wyobrazić bez nich codziennego życia. Polsko-niemieckie przedszkole, dwunarodowe i dwujęzyczne projekty szkolne, wspólne wydarzenia sportowe i kulturalne oraz niezliczone kontakty w sektorze prywatnym charakteryzują praktyczny wymiar wspólnoty.
Posko-niemieckie są również oficjalne kontakty i procesy rozwojowe. Burmistrzowie Zgorzelca i Görlitz spotykają się regularnie w celu omówienia bieżących problemów. Na comiesięcznych spotkaniach komisji koordynacyjnej, w której skład wchodzą pracownicy administracyjni Zgorzelca i Görlitz, omawiane są wspólne plany i współpraca w Europa-Mieście Zgorzelec-Görlitz.
Linia autobusowa A przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej Görlitz GVB rozpoczęła z tym dniem kursy od dotychczasowego przystanku końcowego przy uczelni w Görlitz do Zgorzelca. Jednocześnie wraz z nową trasą autobusową została wprowadzona transgraniczna oferta biletowa, tzw. bilet Europa-Miasta. Umożliwia on nie tylko przejazd autobusem linii A przez granicę, ale również korzystanie z linii autobusowych nr 3, 4 i 5 komunikacji miejskiej w Zgorzelcu oraz wszystkich środków komunikacji publicznej (tramwaje, autobusy miejskie i regionalne oraz połączenia kolejowe) na obszarze taryfowym miasta Görlitz i w pociągach Trilex między stacjami Görlitz i Zgorzelec. Transgraniczne połączenie publicznego transportu zbiorowego wpisuje się w realizację celów w zakresie ochrony klimatu i przyczynia się do zrównoważonego rozwoju Europa-Miasta jako ośrodka edukacyjnego, gospodarczego, turystycznego i miejsca do mieszkania.
W zabytkowej „willi dyrektorskiej” manufaktury browarnianej Brau-Manufaktur Landskron w Görlitz Powszechny Związek Przedsiębiorców Görlitz i Związek Pracodawców Powiatu Zgorzeleckiego podpisały wspólną deklarację współpracy na rzecz wzmocnienia miast Zgorzelec i Görlitz jako obszaru gospodarczego, przypieczętowując tym samym prowadzone od dwóch lat regularne kontakty. Nie jest to jakaś kolejna deklaracja między stroną polską i niemiecką. Jest to pierwszy solidny fundament dwóch niezależnych organizacji przedsiębiorców w regionie, które uznały, że nadszedł czas, aby wspólnie zaangażować się w rozwój gospodarczy Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz i regionu.
Z dwóch półokręgów powstał okrąg w samym sercu Europy. Jako „Business Circle” oba związki będą wspólnie towarzyszyć procesom podejmowania decyzji polityczno-gospodarczych oraz wspierać swoją fachową wiedzą decydentów i organizacje.
Dopiero po trzech latach – przerwie spowodowanej pandemią koronowirusa – 31 maja 2023 r. odbyła się wspólna polsko-niemiecka sesja rad miejskich w Europa-Mieście Zgorzelec/Görlitz. Tradycyjnie radni obu miast spotkali się na moście miejskim im. Jana Pawła II.
W swoich wystąpieniach nadburmistrz Octavian Ursu i burmistrz Rafał Gronicz odnieśli się zarówno do wspólnych tradycji i długofalowych projektów proklamowanego w 1998 r. Europa-Miasta, jak i do bieżących wyzwań, jakie przyniosły pandemia koronawirusa i wojna w Ukrainie. Uczestnicy sesji uczcili minutą ciszy ofiary wojny w Ukrainie.
Octavian Ursu i Rafał Gronicz podkreślili znaczenie zawartej w 1991 roku umowy o partnerstwie i opowiedzieli się za dalszym budowaniem mostów dla wolnej i żyjącej w pokoju Europy na wielu kolejnych płaszczyznach.
Nadburmistrz Octavian Ursu, burmistrz Rafał Gronicz oraz Ola Grochowski ze stowarzyszenia MEETINGPOINT MEMORY MESSIAEN spotkali się 8 maja 2021 r. na Moście Staromiejskim. Wspólnie reprezentując Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz podkreślili znaczenie polsko-niemieckiego współżycia i wraz z mieszkańcami upamiętnili zakończenie II wojny światowej w Europie.
Nadburmistrz Ursu powiedział w swoim wystąpieniu: „W minionych latach oba miasta, Görlitz i Zgorzelec, uczyniły wiele dla budowania mostów. Co mogłoby lepiej odzwierciedlić zmiany, które dokonały się w ciągu ostatnich 76 lat, niż to, że reprezentując nasze miasta razem stoimy na Moście Staromiejskim, który stał się symbolem naszego Europa-Miasta. Od dawna jesteśmy partnerami, a nawet przyjaciółmi, również dlatego, że poważnie traktujemy naszą odpowiedzialność”. Na znak przyjaźni i pokoju gospodarze obu miast wypuścili białe gołębie symbolizujące pokój.
29 marca 2021 roku Premier Wolnego Kraju Saksonia Michael Kretschmer i Marszałek Dolnośląski Cezary Przybylski podpisali na Moście Staromiejskim wspólny list poparcia dla zamierzenia „Neutralne klimatycznie ciepło dla Europa-Miasta” do Komisji Europejskiej. Po podpisaniu pismo zostało przekazane burmistrzowi Zgorzelca Rafałowi Groniczowi i nadburmistrzowi Görlitz Octavianowi Ursu. „Przekraczanie granic w Europa-Mieście jest dla nas czymś zwyczajnym, a to zamierzenie jest dla nas jako partnerów ważnym krokiem w kierunku neutralności klimatycznej w 2030 roku” – mówi nadburmistrz Octavian Ursu. Burmistrz Rafał Gronicz podkreśla – „Dzięki temu wspólnemu projektowi mieszkańcy obu naszych miast będą mogli cieszyć się z neutralnego klimatycznie ciepła, wytwarzanego w Zgorzelcu i za pośrednictwem wspólnej infrastruktury dostarczanego do domów w Görlitz.”
W nocy z piątku, 12 czerwca, na sobotę, 13 czerwca, o północy Polska otworzyła ponownie swoje granice z Niemcami i innymi krajami UE. Przez prawie trzy miesiące granice były zamknięte z powodu pandemii koronawirusa.
Wielu mieszkańców Zgorzelca i Görlitz oraz liczni przedstawiciele mediów zebrali się na Moście Staromiejskim, aby towarzyszyć chwili, w której nadburmistrz Octavian Ursu i burmistrz Rafał Gronicz wspólnie przecięli nożycami łańcuch ogrodzenia granicznego. Przede wszystkim mieszkańcy Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz wyczekiwali z upragnieniem na moment otwarcia granic i z radością powitali go razem z włodarzami obu miast na moście.
Szereg stowarzyszeń z Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz realizuje projekty, które pokazują wyjątkową współpracę ponad granicami i tworzą tym samym obraz współdziałania w ramach Europa-Miasta. Stowarzyszenie Meetingpoint Memory Messiaen organizuje co roku m.in. Międzynarodowe Dni Messiaena Görlitz-Zgorzelec i WORCATION, czyli spotkania młodzieży z różnych krajów w ramach letniego obozu połączonego z warsztatami, na terenie byłego obozu jenieckiego STALAG VIII A. Na zakończenie WORCATION uczestnicy i goście wspólnie składają kwiaty pod pomnikiem (zdjęcie) i upamiętniają jeńców wojennych, którzy stracili swoje życie w tym obozie jenieckim podczas II wojny światowej.
5 maja 1998 r. oba miasta podpisały proklamację Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz. W 20. rocznicę proklamacji na Moście Staromiejskim oraz po jego polskiej i niemieckiej stronie został zorganizowany miejski festyn rodzinny. Dzięki stowarzyszeniom, inicjatywom, zaangażowanym mieszkańcom i gościom oraz dofinansowaniu z programu INTERREG Polska-Saksonia stał się on szczególnym wydarzeniem w kalendarium Europa-Miasta. Sport, gry, zabawy i muzyka wypełniały oba brzegi Nysy. Po niemieckiej stronie muzykę na żywo grały zespoły „Banda Comunale - Banda Internationale” i Appl‘ Juice, po polskiej stronie DJ tworzyli muzyczne rytmy z płyt. W Görlitz zaprezentowało się 15 stowarzyszeń i inicjatyw działających na rzecz zbliżania się obu bliźniaczych miast. W Zgorzelcu scena kulinarna i festiwal smaków z udziałem 26 foodtrucków przyciągały urozmaiconą ofertą kulinarną. 40 wielkoformatowych zdjęć umieszczonych na Moście Staromiejskim stworzyło retrospekcję 20 minionych lat współpracy obu miast. Wspólna zabawa, tańce, świętowanie i spotkania trwały przy dobrej pogodzie do późnych godzin wieczornych.
W 2013 roku radni miasta Görlitz i Zgorzelca podjęli uchwałę o realizacji projektu „Brückenpark / Park Mostów“. Dzięki funduszom europejskim w ramach programu współpracy INTERREG Polska – Saksonia 2014 – 2020 powstaje obecnie park transgraniczny, który poprawi zagospodarowanie i optykę obu brzegów Nysy. Projekt rozpoczął się na początku 2017 roku.
więcej informacji
Wielu mieszkańców z Zgorzelca i Görlitz, a także gości, wśród nich osobistości z dziedziny polityki, kultury, kościoła, gospodarki oraz z najdalej na południe wysuniętej gminy Oberstdorf, świętowało 1 maja 2014 roku 10 lat przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Otwarcie festynu odbyło się na Moście Staromiejskim. Nadburmistrz Siegfried Deinege i burmistrz Rafał Gronicz podpisali tego dnia porozumienie w sprawie polsko-niemieckiego projektu "Brückenpark / Park Mostów".
Jesienią 2010 r. Augustum-Annen-Gymnasium w Görlitz jako jedna z pierwszych szkół w Wolnym Kraju otrzymało wyróżnienie "Europejska Szkoła Saksonii". Szkoły europejskie w szczególny sposób przygotowują swoich uczniów do przyszłego życia zawodowego i akademickiego w Europie. Promują one zorientowane na Europę kompetencje językowe i międzykulturowe poprzez transfer wiedzy, spotkania i dialog z ludźmi z innych krajów i kultur. Już od 2005 roku polscy i niemieccy uczniowie uczą się razem w Augustum-Annen-Gymnasium w Görlitz w dwunarodowych i dwujęzycznych klasach. Zdobyta matura uprawnia do studiów w Niemczech i w Polsce. Dwujęzyczny i dwunarodowy program edukacyjny, projekty międzynarodowe, współpraca z biznesem, nauką i kulturą oraz program zajęć pozalekcyjnych wypełniają tytuł "Szkoła Europejska w Saksonii" konkretnymi treściami.
Wspólna integracja obu miast jest promowana i napędzana przez polityków komunalnych. Ale to ludzie, stowarzyszenia i instytucje wypełniają tę ideę swoim zaangażowaniem i wolą, tym samym czyniąc ją rzeczywistą i prawdziwą.
Co roku podczas majowego Tygodnia Europy radni Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz spotykają się na wspólnym posiedzeniu rady miasta. Od 2005 roku podczas tego spotkania przyznawany jest honorowy tytuł "Zasłużony dla Europamiasta Görlitz-Zgorzelec". Pierwszymi laureatami byli nadburmistrz Görlitz, prof. dr Rolf Karbaum, oraz burmistrz Zgorzelca, Mirosław Fiedorowicz.
Tytuł honorowy przyznawany jest osobom, organizacjom, instytucjom, grupom samopomocy lub stowarzyszeniom działającym w Europa-Mieście Zgorzelec-Görlitz za wybitne zasługi na rzecz Europa-Miasta, jego rozwoju, popularyzacji i promocji wiedzy na temat jego historii.
1 maja 2004 r. tysiące mieszkańców EUROPA-MIASTA świętowało przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Razem przeżyli ten historyczny moment rozszerzenia UE o północy na moście miejskim, gdzie kilka godzin później spotkali się na wspólnym europejskim śniadaniu.
Mieszkańcy obu miast z zainteresowaniem śledzili proces budowy mostu od maja 2003 r. W sierpniu 2004 r., podczas Festynu Staromiejskiego, odbyła się "podglądowa" prapremiera otwarcia Mostu Staromiejskiego. Przez most przeszło wiele tysięcy osób, okazując zainteresowanie i wzajemną więź między mieszkańcami po obu stronach Nysy. Uroczyste otwarcie Mostu Staromiejskiego miało miejsce 20 października 2004 r.
W marcu 2001 roku miasto Görlitz podjęło decyzję o ubieganiu się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2010 i o umieszczeniu w centrum swojego wniosku aplikacyjnego procesu wspólnego rozwoju Europy w mikrokosmosie Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz. Kilka tygodni później Zgorzelec potwierdził ten zamiar własną uchwałą. Aplikacja o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury prezentowała model wzorcowej integracji europejskiej na styku Wschodu i Zachodu.
W dniu 29 kwietnia 2004 r. podpisano umowę o partnerstwie między miastami Zgorzelec i Görlitz.
Aplikacja wprawdzie nie powiodła się w końcówce starań, pokazała jednak i umożliwiła nowy wymiar współpracy i zrozumienia dla siebie nawzajem.
Następująca uchwała była ważną podwaliną dla rozwoju polsko-niemieckiego miasta: "My, radni EUROPA-MIASTA Zgorzelec-Görlitz, zwracamy się do rządów Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec o intensyfikację i przyspieszenie negocjacji w sprawie budowy polsko-niemieckiego symbolu, Mostu Staromiejskiego, łączącego bezpośrednio historyczne centrum obu miast".
Kolejna deklaracja intencji została złożona w 2000 r. Określono w niej szereg dalszych wspólnych projektów i działań.
Proklamacja Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz w dniu 5 maja 1998 roku w dużej sali obrad ratusza w Görlitz była punktem kulminacyjnym Tygodnia Europy w roku 1998.
"Miasta siostrzane Görlitz i Zgorzelec na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, ale w centrum Europy, mają szczególne zadanie w kształtowaniu zjednoczonej Europy. Dzięki swojemu partnerstwu oba miasta chcą dawać przykład rosnącego znaczenia zjednoczonej Europy regionów. Europa to przyszłość naszych miast. Bazując na tym oba miasta realizują wspólny cel, jakim jest przekształcenie się w EUROPA-MIASTO w ramach coraz ściślejszej współpracy. Jej zasady są regulowane przez przyjętą koncepcję strukturalną", czytamy w proklamacji z 5 maja 1998. We wspomnianej koncepcji strukturalnej określono projekty i cele współpracy transgranicznej.
